SÀNG LỌC TẾ BÀO TRONG UNG THƯ CỔ TỬ CUNG

Thứ ba - 25/04/2023 22:51

Hầu hết các tổn thương tiền ác tính và ác tính của cổ tử cung thuộc loại biểu mô vảy (biểu mô tuyến gặp ở ống cổ tử cung).
Vi rút u nhú ở người (HPV) loại 16 và 18 là loại ung thư chiếm ưu thế trong các tổn thương dạng vảy, loại 18 tương đối quan trọng hơn trong các tổn thương tuyến. Nhiễm trùng HPV xảy ra ở vùng chuyển tiếp, một vùng trải qua quá trình chuyển sản sinh lý từ biểu mô tuyến thành biểu mô vảy khi bắt đầu tuổi vị thành niên.
Nhiễm trùng dai dẳng tạo ra sự xáo trộn các kiểm soát chu kỳ tế bào, dẫn đến tân sản nội biểu mô cổ tử cung (cervical intraepithelial neoplasia - CIN). Ở mức độ nhẹ nhất (CIN 1), những tổn thương này thường chỉ có biểu hiện của nhiễm trùng HPV, nhưng ở mức độ nặng nhất (CIN 3), nguy cơ tiến triển thành ung thư cao. Nguy cơ ở những tổn thương CIN 1 là khoảng 1%, trong khi ở những người có CIN 2 và CIN 3, nguy cơ tương ứng là 5% và 12%. Sự tiến triển thành ung thư biểu mô xâm lấn là một quá trình chậm, tạo cơ hội để phát hiện bằng tế bào học bong.

1.   Thực hiện như nào
Hiện nay có 2 cách chính: Pap smear cổ điển và liquid-based thin layer cytology.
•   Pap smear cổ điển: Bác sĩ dùng que lấy bệnh phẩm gỗ lấy tế bào cổ tử cung và ống cổ, tế bào sau ngay sau đó được phết đều trên lam kính và cố định (thường bằng cồn 95%).
•   Phương pháp liquid-based thin layer cytology: tế bào được lấy bằng chổi mềm, sau đó đưa vào dung dịch và quay li tâm trên máy, phần tế bào bong được lọc ra sau đó được đặt thành 1 lớp đơn trên lam kính. Phương pháp thứ 2 cho hiệu quả về phát hiện cao hơn. Ngoài ra phương pháp này còn dùng để xét nghiệm HPV

2. Giá trị của tế bào cổ tử cung
Đánh giá độ chính xác của tế bào học cổ tử cung cho thấy độ nhạy 47–62% và độ đặc hiệu 60–95% trong việc phát hiện CIN 2–3.
Với độ nhạy từ thấp đến trung bình, giá trị của tế bào học cổ tử cung trong việc giảm tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư cổ tử cung có thể là được đóng góp bởi các chương trình sàng lọc được tổ chức với các xét nghiệm LẶP LẠI ĐỀU ĐẶN, tỷ lệ bao phủ dân số cao và quy trình kiểm soát chất lượng. Việc đào tạo nhân viên chất lượng cao, giáo dục thường xuyên và kiểm tra năng lực của nhân viên là rất quan trọng.
Một hướng tiếp cận hiện đầy hứa hẹn hiện nay là xét nghiệm tế bào học với HPV (co-testing). Một số nghiên cứu cắt ngang cho thấy độ nhạy của co -testing có thể lên đến 94%, một cải thiện đáng kể với xét nghiệm tế bào thông thường. Tuy nhiên việc xét nghiệm HPV hiện nay còn khá đắt tiền và đòi hỏi cơ sở hạ tầng phòng thí nghiệm phức tạp, nhân viên được đào tạo kĩ nên phổ biến trên toàn quốc còn khó.

Chung quy lại: KHÔNG NÊN CHỦ QUAN KHI XÉT NGHIỆM TẾ BÀO LÀ BÌNH THƯỜNG. VIỆC ĐI KHÁM ĐỊNH KÌ VÀ LẶP LẠI XÉT NGHIỆM THƯỜNG XUYÊN LÀ RẤT QUAN TRỌNG ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA XÉT NGHIỆM.