POLYP CỔ TỬ CUNG

1. Bệnh sinh
Hiện nay nguyên nhân của polyp còn chưa rõ. 1 số giả thiết được đặt ra như là do sự tắc ngẽn (congestion) của hệ mạch máu cổ tử cung. Giả thiết khác đặt ra như do nhiễm khuẩn hoặc tình trạng viêm mạn tính (chronic inflammation) của cổ tử cung, trong 1 số trường hợp, các hoá chất gây kích thích (irritate) cổ tử cung trong một thời gian dài cũng gây những biến đổi tế bào bất thường.
Cuối cùng, một số người cho rằng những phản ứng bất thường của sự ra tăng nồng độ estrogen có thể gây nên sự phát triển quá mức của mô cổ tử cung và cũng liên quan đến quá phát nội mạc tử cung (endometrial hyperplasia).
Một số yếu tố nguy cơ là:

• Phụ nữ tuổi tiền mãn kinh
• Mang thai nhiều lần (Multigravida)
• Nhiễm vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục
• Tiền sử có mắc polyp.

2. Dịch tễ (Epidemiology)
Polyp cổ tử cung là tình trạng rất thường gặp trong thực hành lâm sàng phụ khoa, nó là dạng polyp phổ biến thứ 2 khi khám phụ khoa – đứng sau polyp buồng tử cung.
Tỉ lệ polyp được dự đoán là khoảng 2- 5% phụ nữ. Phụ nữ có mang thai nhiều lần tăng nguy cơ hình thành polyp hơn người không mang thai (nilliparous). 1 phần 8 bệnh nhân có tái phát polyp sau khi bị loại bỏ.

3. Tiền sử và lâm sàng
2 phần 3 phụ nữ có polyp không triệu chứng, thường được phát hiện tình cờ khi khám phụ khoa. Một số triệu chứng có thể có như là: đi tiểu ra máu, cường kinh, xuất huyết bất thường giữa chu kì, ra máu sau mãn kinh hoặc là ra dịch âm đạo bất thường.
Khá là hiếm polyp to bít tắc ống cổ tử cung gây vô sinh.

4. Điều trị
Điều trị polyp phụ thuộc vào đặc trưng của nó. Nếu không triệu chứng có thể theo dõi. Với polyp có triệu chứng, lớn hoặc polyp nghi ngờ thì nên loại bỏ. Một số cách điều trị như bấm polyp bằng kìm với polyp nhỏ, xoắn polyp hoặc với polyp cuống dày có thể phải cắt bằng vòng điện.
Sau khi loại bỏ polyp, phần cuống có thể được đốt điện (cauterized) để ngăn chảy máu và giảm tỉ lệ tái phát. Mọi polyp được lấy ra nên gửi giải phẫu bệnh để loại trừ tổn thương ác tính.
Với phụ nữ có polyp tái phát hoặc polyp ở tuổi mãn kinh, cần đánh giá kĩ hơn ở ống cổ tử cung và buồng tử cung (uterine cavity) bằng nội soi buồng tử cung (hysteroscopy) để loại trừ những tổn thương nghi ngờ (polyp hoặc ác tính). Hãy chú ý rằng:

• 25% phụ nữ có polyp cổ tử cung thì kèm theo polyp buồng tử cung
• Polyp cổ tử cung có ở 10.9% phụ nữ mãn kinh và 7.8% phụ nữ tiền mãn kinh kèm theo sự phát triển bất thường ở buồng tử cung.

Polyp cổ tử cung thì thường không phổ biến ở phụ nữ có thai, nếu có thường không triệu chứng và nhỏ. Một vài polyp có thể gây chẩn đoán nhầm lẫn ở những tháng đầu thai kì khi có biểu hiện chảy máu, thường nhầm với xảy thai khó tránh (inevitable miscarriage).

5. Chẩn đoán phân biệt
Cần chẩn đoán phân biệt chảy máu bất thường do polyp với 1 số bệnh:

• U xơ tử cung
• Loạn sản hoặc tổn thương ác tính buồng tử cung
• Lạc nội mạc tử cung
• Lộ tuyến CTC
• Ung thư CTC
• Viêm CTC có nhiễm khuẩn vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục
• Rối loạn liên quan đến thai kì

6. Tiên lượng
Như đã trình bày bên trên, polyp cổ tử cung thường lành tính, tỉ lệ ác tính từ 0.2 đến 1.5%/. Việc loại bỏ polyp là thủ thuật không quá phức tạp với tỉ lệ tai biến thấp. Phụ nữ đã có polyp có nguy cơ tái phát.
Hiện nay không có phương pháp cụ thể nào để phòng chống sự phát triển của polyp.

TÀI LIỆU THAM KHẢO: 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562185/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28483662/